Bij RedBlue werken we, net als vele anderen, allemaal gedreven aan allerlei mooie ICT projecten. Die betrokkenheid bij onze professie is alleen maar te prijzen. Tegelijkertijd loop je juist als je met passie met je werk bezig bent, het risico om jezelf voorbij te lopen en een burn-out te ontwikkelen. Het is de besten overkomen. In deze blog beschrijven we de verschillende stadia van een burn-out zodat je deze bij jezelf, je partner of collega, kunt herkennen en tijdig actie kunt ondernemen.
De cijfers
Wat zeggen de cijfers? Volgens de Arbobalans van onderzoeksorganisatie TNO is het percentage werknemers met burn-outklachten de afgelopen 10 jaar alleen maar gestegen: Van 11,3% in 2007 naar 16,1% in 2017. Onder zzp’ers ligt dit percentage lager, namelijk ongeveer 8%. Het probleem is dus aanzienlijk.
Twaalf fasen
Psychologen Herbert Freudenberger en Gail North onderscheiden in hun model 12 fasen in de ontwikkeling van een burn-out. In welke fase herken jij jezelf of een naaste?
1. Drang om te presteren
Je voelt een sterke innerlijke drang om te presteren. Door je grote verantwoordelijkheidsgevoel, perfectionisme en hoge verwachtingen overschrijd je makkelijk je eigen grenzen.
2. Steeds harder werken
Je trekt steeds meer werk naar je toe en kunt moeilijk loslaten.
3. Verwaarlozen eigen behoeften
Je eet ongezonder, je slaapt niet meer zo goed en je maakt steeds minder tijd voor je sociale leven.
4. Toenemend gevoel van onrust
Je wordt prikkelbaar en raakt makkelijker in conflict met mensen in je omgeving, zowel thuis als op het werk. Daarnaast kun je je paniekerig en opgejaagd voelen, zonder dat je weet waarom.
5. Aanpassen van je waarden
Je gaat anders reageren op normale situaties en overschrijdt daarbij je eigen grenzen: Wellicht ben je snel geïrriteerd of houd je je afzijdig van de rest van het team. Alles raakt onderschikt aan wat er allemaal nog moet gebeuren op het werk.
6. Problemen ontkennen
Wanneer anderen je wijzen op je veranderde gedrag, ben je geïrriteerd. Er is toch niets aan de hand? Je wordt steeds cynischer en intoleranter ten opzichte van collega’s, waardoor conflicten kunnen ontstaan.
7. Terugtrekken
Je neemt steeds meer afstand van vrienden en familie, je wereld wordt heel klein.
8. Afwijkend gedrag valt anderen op
Je gedrag wordt dermate afwijkend – onverschillig, apathisch – dat je omgeving zich zorgen begint te maken en je hier op aanspreekt. Waar je vervolgens vooral boos op reageert.
9. Niet meer jezelf
Depersonalisatie. Je hebt het gevoel dat je niet meer jezelf bent en functioneert in feite ‘als een machine’. Niets is meer waardevol.
10. Leeg gevoel van binnen
Gevoelens van moedeloosheid en uitputting worden afgewisseld met angst en paniekaanvallen. Sommigen zoeken in deze fase zelfs verlichting bij alcohol, drugs, overeten en excessief koopgedrag.
11. Depressief
Je voelt je angstig, onzeker en verloren, en ziet de toekomst somber in.
12. Ook nog lichamelijke klachten
Je ervaart bijvoorbeeld doorlopende hoofdpijn, verkrampte darmen, ontstoken ogen. Voor je het weet, stort je zowel mentaal als fysiek volledig in.
Laat het zover niet komen!
Wees alert en schuif de vroege waarschuwingssignalen niet zomaar opzij, omdat je vindt dat het bij je werk hoort. Juist door op tijd actie te ondernemen, kun je veel erger voorkomen.
